بررسی اجتماع‌پذیری و کیفیت قرارگاه‌های رفتاری در پارک‌های درون دانشگاهی، مورد مطالعاتی: پارک دانشگاه علم‌وصنعت ایران

مطابق داده‌های جدید روان‌شناسی محیط، یکی از مهم‌ترین ارزش‌های محیطی، میزان اجتماع‌پذیری و کیفیت قرارگاه‌های رفتاری است و با سنجش آن‌ها می‌توان، موفقیت طرح‌های محیطی و معماری را بررسی کرد. هدف از این پژوهش سنجش شاخصه‌های مطلوب برای شکل‌گیری قرارگاه‌های رفتاری و به تبع آن اجتماع‌پذیری فضا در پارک‌های دانشگاهی است. این تحقیق به بررسی این مقوله در پارک دانشگاه علم‌وصنعت ایران در تهران به‌عنوان قدیمی‌ترین پارک درون دانشگاهی ایران، می‌پردازد. به این منظور در در ابتدا بر مبنای ادبیات روانشناسی محیط، مقوله اجتماع‌پذیری و قرارگاه رفتاری تدقیق شده و مؤلفه‌های اصلی و مؤثر بر شکل‌گیری این دو عامل مورد بررسی قرار گرفتند. شاخصه‌های تأثیر‌گذار در افزایش اجتماع‌پذیری محیط شامل حضور طبیعت و درختان؛ وجود نشانه‌ها مانند تابلوهای اطلاع‌رسانی و اعلامیه‌ها و غیره، وجود خدمات جانبی و وجود آب در فضای کالبدی؛ اندازه فضا و محدود نبودن آن مانند گستردگی دید؛ چگالی پایین فضا مانند خلوتی جان فضا و ایجاد فضای خلوت برای دید، دور بودن قلمروها از نوار حرکتی می‌باشند. بعد از برآورد جامعه آماری و حجم نمونه، این مؤلفه‌ها از طریق مصاحبه ساختار‌یافته و پرسش‌نامه به شکل تصادفی از ۶۸ نفر از کاربران پارک دانشگاه مورد پرسش واقع شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر روش‌های آمار توصیفی،‌ از روش آمار استنباطی شامل تحلیل همبستگی در نمونه موردی استفاده شد. نتایج بازخورد کاربران، وجود شاخصه‌های اجتماع‌پذیری مؤثری، همچون وجود آب، مبلمان نیمه‌ثابت و غیره را تأیید کرد. در عین حال موانعی همچون چگالی بیش از حد فضا و انبوه بودن درختان، توسعه دانشگاه به دور از پارک مرکزی و عدم وجود کاربری‌های عمومی در اطراف پارک، اجتماع‌پذیری آن را محدود نموده‌اند.